Dusza zaklęta w ciało
Spektakl Dusza zespołu Quadro Dance Theatre & Guests w choreografii Inny Aslamovej to odważne poszukiwanie odpowiedzi i badanie nieodkrytej części ludzkiej natury. Na scenie siedmiu rozproszonych tancerzy cierpliwie czeka w kłębach dymu, aż anima – obecna w każdym organizmie – ożywi uśpione ciała i wprawi je w niekończący się ruch. Napięcie na granicy sacrum i profanum, ciała i duszy, rozumu i serca, materialnego i niematerialnego, jest wyrazem wiecznej tęsknoty człowieka za nieśmiertelnością.
Wędrówka duszy zaczyna się blisko ziemi, od zwykłego stąpania. Jasne ubrania tancerzy oświetla bladoniebieskie światło – na razie widać tylko ciało. Coś się dzieje. Materia już drga. Porusza się, ale ospale, jakby brakowało jej większego, żywego impulsu płynącego z zewnątrz. Tancerze jednostajnie przesuwają się i z każdym kolejnym ruchem wchodzą w coraz bliższą interakcję, wytwarzając między sobą zewnętrzną, nieznaną i wiecznie żywą energię. Dzielą się na przewodnika i grupę, która naśladuje ruchy i gesty – od najsubtelniejszych po najbardziej dynamiczne. Byt, który widać, to nadal ciało. Gdzie jest anima?
Intensywny taniec śmierci usypia. Tancerze leżą jakby nieprzytomni. Brak oddechu, cisza. Szelest pękających foliowych pancerzy. Czas na pokaz duszy. Następuje przemiana energii, euforia opanowuje każdy zakątek sceny. Materia tak nie działa. To, co widzimy, to uwolnienie duszy. W żółtym świetle reflektorów tancerze odzwierciedlają ideał enigmatycznej i nieposkromionej siły życia.
Jej moc jest z innego porządku – pozazmysłowego, który wbrew oporom ciała znajduje w nim swoje miejsce. Istotne dla spektaklu są dwa obrazy przedstawiające wyższość i triumf duszy nad materią. Grupa wije się u stóp jednego z tancerzy. Wygląda on jak bóg-zwycięzca, który ze spokojem odsłania wewnętrzne piękno, ukryte pod tysiącem warstw tworzących ciało. Drogę do osiągnięcia szczęścia i wolności duszy ukazuje dziewczyna podnoszona przez grupę, wyciągająca rękę w stronę jasnego punktu. W ekstatycznej pozie sięga ożywczego promienia, po to by upaść w ramiona tancerzy i tancerek. Bezbronna i bezcielesna dusza nie jest w stanie przetrwać w świecie wszechobecnej materii. Porzucone przedtem folie teraz są ściskane i mięte w coraz bardziej energicznym ruchach. Dusza, aby przetrwać na ziemi, musi wdziać ochronną powłokę, znaleźć dom. W ciemności, która spowiła salę, migoczą światełka zlokalizowane w pobliżu serc tancerzy. Czy to tam mieszka dusza?
W czternastowiecznej sztuce nō Matsukaze dusza zostaje zaklęta w sosnę. Bohaterka wierzy, że drzewo to jej umarły kochanek. Nieoczekiwanie przypomina sobie jego słowa: „Jeśli będziesz czekać, powrócę…”. W finale sztuki dusza przeistacza się w byt – tlące światełko chronione półprzezroczystą błoną. Folią? Dusza ma formę wieczną, niewidoczną małym, ludzkim okiem. Jednak tylko ciało jest jej naturalnym środowiskiem, w którym żyje w pełni.
Quadro Dance Theatre & Guests
Dusza
pomysł, scenografia: Inna Aslamova
choreografia: Inna Aslamova i tancerze oraz tancerki
muzyka: Arvo Pärt
projekt dźwięku: Uladzimir Maliukov
projekt świateł: Sam Davydzenka
taniec: Anastasiya Yembulaeva, Anton Dzioshau, Alesia Seraya (Białoruś), Maria Micek (Polska), Dmytro Vyskorka (Ukraina/Polska), Antonina Kaminska, Sofiya Kiykovska (Ukraina)
kostiumy: Valentina Shapovalova